10.12.2023

De organische haarden en interieurs van Valentine Schlegel (1925-2021).

Valentine Schlegel was een Franse kunstenaar/keramist wiens werk ik de laatste tijd regelmatig tegenkom op Instagram en Pinterest. Vooral haar interieurontwerpen en open haarden uit de jaren ‘50, ‘60 en ‘70 vielen mij op, maar het was pas na een tijdje dat ik ontdekte dat het allemaal het werk was van één en dezelfde persoon.

Haar zwierige, handgemaakte haarden en interieurs zien er werkelijk uniek uit. De witgekalkte golven en vormen laten hele ruimtes tot leven komen, en brengen een organische toets die je normaal enkel in objecten voelt. Door de witte, gladde afwerking lijken sommige designs ook wat space-agey, maar dan met warme, natuurlijke materialen ipv kil plastic.

Schlegel met de Franse actrice Jeanne Moreau, voor wie ze in 1968 een haard heeft gemaakt

Haar werk bleef lang onder de radar. Deels doordat de haarden en interieurs altijd in situ werden gemaakt en dus moeilijk tentoon te stellen waren, maar ook omdat ze resoluut in ging tegen de toen heersende trends. Daarnaast was de interieur- en architectuurwereld ook een echte mannenwereld, met - zeker in de tijd dat Schlegel actief was - weinig tot geen aandacht voor vrouwelijke queer designers.

Pas op het einde van haar leven ontstond er bredere waardering voor het werk van Schlegel, en is er alsnog een beweging gekomen om haar legacy zo grondig mogelijk te documenteren en te beschermen.

Schlegel en haar assistenten aan het werk.

Domus heeft een goed artikel dat beknopt haar leven schetst en dieper in gaat op haar oeuvre. En op Sight Unseen verscheen eerder dit jaar een boeiende reportage over het appartement in Montparnasse, Parijs, waar ze woonde van de jaren ‘70 tot haar dood in 2021.

Heel dat appartement is een kunstwerk op zich, en de moeite waard om in detail te bekijken. Zo goed als alles in het interieur is door haar ontworpen en gemaakt, tot de (lederen!) deur toe. De foto’s die bij het artikel horen zijn helaas vrijwel de enige kwalitatieve afbeeldingen die online te vinden zijn van haar werk. Dat is ontzettend jammer, want het lijkt alsof Valentine Schlegel iemand was die haar kunst leefde. De beste resource die ik vond om een zo compleet mogelijk beeld te krijgen van haar werk is de Instagram account die haar buurvrouw onderhoudt.